Tolstoy, Anna Karenina romanına şöyle başlar:
“Bütün mutlu aileler birbirine benzer; her mutsuz aileninse kendine has bir mutsuzluğu vardır.”
Peter Thiel ise, girişimler ve şirketler için bunun tam tersinin geçerli olduğunu söylüyor:
“Bütün başarısız şirketler birbirine benzer; her başarılı şirketin ise kendine has farklılıkları vardır.”
PayPal’ın kurucularından ve bugün 8 milyar dolar serveti olan Peter Thiel, Stanford’da verdiği girişimcilik dersinde yukarıdaki sözleri aktararak başladı.
Bildiğiniz gibi Y Combinator ve Sam Altman’ın Stanford Üniversitesinde 2014 yılında düzenlediği “Bir Girişim Nasıl Başlatılır?” kursunu izlemeye ve özetlerini sizlere aktarmaya devam ediyorum. Önceki yazılara buradan ulaşabilirsiniz.
Peter Thiel bu kursta verdiği “Rekabet ve Strateji” başlıklı derste girişimcilerin ilk şu soruyu sormalarını istiyor:
“Bu iş bundan 10 yıl sonra da var olacak mı?”
Aslında biz girişimciler bazen çok iyi fikirler bulduk diye sevinirken geleceği çok iyi okuyamamaktan veya kendi fikrimize olan aşkımızdan bu soruyu kaçırıyoruz. Tüm başarılı girişimlere baktığınızda aslında hepsinin en az 10 yıl geçmişi var ve bazıları daha uzun yıllar gidecek gibi görünüyor.
“Rekabet kaybedenler içindir”diyor. Bize bugüne kadar rekabet etmezsen kaybedersin diye öğretildi oysa Peter bunun tam tersini söylüyor.
Küçüklükten beri bizi rekabete alıştırdılar ve iyi rekabet edemiyorsan kaybedenlerdensin dediler. Okullar, sınavlar, yarışmalar, olimpiyatlar her yerde rekabeti ilk sıraya koydular. Sonra işe girme yarışlarında da bazıları kaybetti bazıları işe yerleşti. Bu rekabet olgusuyla hep ilerlenince bazıları ÖNEMLİ olanı unuttu. Sadece rakiplerden öne geçmeye çabalar hale geldiler.
Gerçekten de değerli ve önemli olan nedir? Yanımdaki kişiyi geçmek mi?
Peter diyor ki: “O yüzden herkesin gitmek istediği o daracık kapılara gitmeyin, köşeden dönün ve kimsenin gitmediği o kocaman kapıya yönelin.”
Kocaman okyanusta ufacıksanız bu iyi bir başlangıç yeri değildir.
Thiel’e göre, bir girişim büyük bir pazar yerine ilk önce küçük bir pazara hakim olmalıdır. Büyük pazarlar genellikle rekabetçidir, bu yüzden temellerinizi daha küçük bir niş üzerine inşa edin ve daha sonra büyütün.
“Başlarken çok ufak bir pazarı hedefleyin ve o pazarda tekel olun. Facebook 10 bin kişinin olduğu Harvard’da, Paypal eBay’i kullanan 20 bin kişi ile, eBay sadece küçük şekerlik satarak, Amazon sadece kitap satarak başladı.”
“Bazen girişimciler ürünlerini tanıtırken, sosyal, paylaşım, mobile, apps gibi tüm kelimeleri koyup biz bunları kapsayan bir startup’ız diyor. Bir şeyin birazı, genelde hiçbir şeyin hiçbir şeyi oluyor.”
- Bunun yerine ufak bir ekosistemde başlamalısınız.
- Onuncu online mama satan site olmayın, onuncu temiz enerji şirketi olmayın, yüzüncü restoran olmayın ve olmak istemezsiniz zaten.
- Restoran işi milyar dolarlık bir sektör. Bunun pazar büyüklüğüne bakarak buraya girmeyin.
- Ufak pazarların peşinden gidin, o kadar ufak olsun ki insanlar görmesin fark etmesin bile.
- Yeterki bu pazarlar genişleyebilsin, en az 10 yıl sonra da genişleyerek devam edeceğini ön görün.
Çağın ötesini yakalayan ve dikey genişleyebilen firmaları örnek gösteriyor Thiel:
“Ford’u düşünün 100 yıldan daha önce bir alana girdi ve para kazanmaya başladı. Halen kazanmaya da devam ediyor. Elon Musk, SpaceX ve Tesla ile farklı sektörlerde dikey genişleyebilen sektörlere girdi. Roketler, otonom araçlar, batarya teknolojileri üzerine ilerliyor ve muhtemelen 10 yıl 20 yıl sonra da genişleyerek devam edecek.”
- Google ilk arama motoru şirketi değildi ama sektöre girdiğinde diğerlerinden 10 kat hızlı ve farklı olacak özelliklerle girdi.
- Facebook ilk sosyal medya şirketi değildi ondan 7 yıl önce Social Net adlı bir firma kurulmuştu da. Ama Facebook’u diğerlerinden ayıran 10 kat daha iyi olmasıyla öne geçti ve gelecekte de devam edecek bir yol seçti.
Thiel, rekabet kaybedenler içindir diyor. Rekabet etmektense, kızıl okyanuslara gitmektense kendi mavi okyanusunuzu bulun diyor. Büyük pazarlara girmek yerine küçücük kimsenin bilmediği bir pazarı siz inşa edin ve orada tekel olun. Eğer bu girdiğiniz alan 10 yıl sonra da var olacak ve genişleyecek bir alan ise korkmayın oradan çok büyük bir girişim çıkacaktır.
Bütün başarısız şirketlerle aynı özelliklerde olmak ve kaybetmek istemiyorsanız, bütün başarılı şirketler gibi kendinize has farklı özellikleri inşa edin.
#Girişimcilik #Startup101 #Startup #PeterThiel #PayPal #Rekabet #Girişim #Teknoloji #Strateji #SıfırdanBire
