Sistem Çaresiz Eğitim Sizde – Erhan Erkut

Erhan Erkut’un eğitime ve geleceğe dair yeni bir kitabı çıktı. Bu kitaptan bana kalan kısımları maddeler halinde aşağıda paylaşacağım. İlerleyen zamanlarda vaktim olursa daha derli toplu bir yazı haline getirebilirim. Parantez içi kısımlar benim yorumlarım.

  • Sistem Çaresiz Eğitim Sizde
  • Dünyanın tüm eğitimli ve zeki insanları bu merkezi sistemi kurmuş olduğuna göre okula gitmeden mutlu olmanın ve topluma yarar sağlamanın mümkün olmadığını düşündük. (Oysa bambaşka bir eğitim mümkün olabilirdi, düşünmedik.)
  • İlk ülke çapında ücretsiz zorunlu eğitim uygulamasının amacı bireyi geliştirmek ve mutlu etmek değil, bireyin devlete daha iyi hizmetkar olmasını sağlamaktı.
  • Öğrenme ve öğretme insanlar için doğal, ama formel eğitim doğal değil. (“Eğitim şart ama okul değil” diyebiliriz.)
  • Genlerimiz öğrenmeye programlı, ama sınavlara, ödevlere, yoklamalara, disipline, veli görüşme günlerine, müdüre, zümreye, rehbere, 40 dakikalık derslere, beş dakikalık teneffüslere, koridor nöbetine, müfredata programlı değil. Bütün bunlar son 200 yılın kurguları. (Bu yüzden de bu sistem değişebilir, değişmeli)
  • Neden çocuklarımızı 12 yıllığına ‘hapsediyoruz?’ Okul gerçekten iyi bir kurum mu?
  • Müfredat etrafında kurgulanan eğitimin zamanı geçti. 21. yüzyılın eğitim sisteminin yetkinlikler ve uygulamalar etrafında kurgulanması gerek.
  • Eğitimin amacı öğrencilerde olumlu yönde davranış değişikliği ve sosyalleşme alanı yaratma ve onları yaşama hazırlama olması gerekirken, ülkemizde pratikte amaç bir sonraki seviye için gereken sıralama sınavında en yüksek puanı almaya dönüşmüş durumda.
  • Genç yetenekleri sınav uğruna feda ettiğimizin farkında bile değiliz.
  • 21. yüzyıl yetkinliklerinin en önemlilerinden ikisi eleştirel düşünme ve yaratıcılık.
  • Ülkemizde özel okulların sayısı 14 bini aştı yani tüm okulların yüzde 20’si.
  • 2020-21 öğretim yılında ilk ve ortaöğretime kayıtlı olan 18 milyon öğrencinin %8.8’i özel okula gidiyor.
  • Örgün yükseköğretimde vakıf üniversitelerinin öğrenci oranı 2021 itibariyle %18’i geçmiştir.
  • Kitle eğitiminin ilk kurgulandığı dönem olan 1800’lü yıllarda bilgi üretimi oldukça yavaştı ve insanlığın bilgi hazinesi ancak 100 yılda bir ikiye katlanıyordu. 2. Dünya Savaşı yıllarında ikiye katlanma süresi 25 yıla, 1980’li yıllarda ise 1 yıla kadar düştü. Bugün IBM’in tahminine göre bilgi hazinemiz her 12 saatte bir ikiye katlanıyor.
  • Eğitimin maliyetini kim öderse ödesin, günümüzde eğitim çok pahalı bir hale gelmiştir ve bu sürdürülebilir değildir.
  • Kendi kendine öğrenmeyi öğrenmiş bir öğrencinin artık içerik nakli için öğretmene ihtiyacı yok.
  • 2012’de kurulan Coursera’da 3000’in üzerinde üniversite dersi ve 77 milyon kayıtlı kullanıcı var. Aynı yıllarda kurulan EdX’de ise 3000’e yakın ders ve 33 milyon kullanıcı var. Fakat bu bir devrim değil, esas devrim, eğitime yapay zekanın girmesiyle gerçekleşecek.
  • 4.7 trilyon dolarlık bir pazar eğitim pazarı.
  • Holon IQ’ye göre bugün dünyada 1 milyar doların üzerinde değere ulaşmış tam 19 eğitim teknolojileri girişimi var, bunların neredeyse tamamı son 2 sene içinde bu değere ulaşmışlar. Bu 19 unicornun yarısı ABD ve Kanada’da, diğer yarısı ise Çin ve Hindistan’da kurulmuş.
  • Şu 10 alanda devrim niteliğinde değişimler bekliyorum:
    • İçerik yerine yetkinliklere vurgu
    • Gerçek yaşama yakın eğitim
    • Uluslararasılaşmış eğitim
    • Girişimci yetiştirme odağı
    • Bireyselleştirilmiş programlar
    • Yapay zeka ile eğitim
    • MOOC, hibrid, tersyüz ve XR
    • Diplomalar yerine rozetler veya sertifikalar
    • Programların parçalanması
    • Zamanın akışkanlaşması
  • Önemli olan ders saati gibi girdiler değil, öğrencinin okuldan hangi bilgi ve yetkinliklere sahip olarak çıktığı.
  • Eğitim, tarihinin başından beri içeriğe önem vererek ilerledi. Fakat artık süreç önemli.
  • Öğrenciye paketli bilgi verme yerine öğrencinin ihtiyaç duyduğu bilgiyi oluşturma modeline geçilmesi gerekiyor.
  • Öğrenci bir proje üzerinde çalışırken gereken matematiğin yanında gereken sosyal bilimler konularını da öğrenebilmeli.
  • Geleceğin kağıdı multimedya.
  • Her öğrencinin aynı kitaplardan aynı hızla öğrenmesi bekleniyor. Oysa öğrencilerin farklı öğrenme hız ve hevesleri olduğunu herkes biliyor.
  • Öğrencilere tablet dağıtıp geri kalan değişiklikleri yapmazsanız, yani öğrenci hala zaman bazlı, öğretmen odaklı, bireysel ve standardize bir sistemde tek disiplinli müfredattaki içeriği kağıt yerine dijital olarak öğrenmeye çalışırsa bu değişim reklam dışında hiçbir işe yaramaz.
  • Başarılı Olmaya En Yakın Olanlar: Çocuklarımızı İnovasyon Çağına Hazırlamak kitabına göre yeniden kurgulanması gereken 21. yüzyılın eğitim sisteminde üç önemli hedef olmalı:
    • 1- Öğrenciye ilham verilmesi
    • 2- Öğrencinin tutku ve hedeflerinin keşfine olanak sağlanması
    • 3- Öğrencinin kritik becerilerinin geliştirilmesi
      • Kritik beceriler ise şöyle; Eleştirel düşünme ve problem çözme, işbirliği, hızlı hareket ve adaptasyon, inisiyatif ve girişimcilik, etkin sözlü, yazılı ve multimedya iletişimi, bilgiye ulaşım ve bilgiyi analiz, merak ve hayal.
  • Görüldüğü gibi artık bilgi ön planda değil. Öğrencinin kendi potansiyeline erişebilmesi için önce ona ilham verilmesi, heyecanlandırılması gerekiyor.
  • İşverenlere nasıl mezunlar istedikleri sorulduğunda içerik değil yetkinlikler öne çıkıyor.
  • Üniversitelerin mezun ettiği öğrenciler ile ülkenin ihtiyacı olan işgücü arasında ciddi bir uçurum var.
  • Hedeflenen öğrenci profili araştıran-sorgulayan, bilgili, düşünen, iletişim kuran, ilkeli, açık görüşlü, duyarlı, riski göze alan, dengeli ve dönüşümlü düşünen bir profil.
  • İş dünyasının önde gelen gurularından birisi olan Gary Hamel kanımca çok önemli bir saptamada bulundu. “Kurumlar çalışanlardan ne bekler?” sorusuna geçen yüzyıl ile bu yüzyılı kıyaslayarak cevap verdi. Geçen yüzyılda kurumlar itaat, sadakat, titiz, itinalı çalışma ve zeka beklediğini fakat artık bu özelliklerin meta, yani ticari mal haline geldiklerini belirtip, 21. yüzyılda bu özelliklerin yetersiz kalacağını vurguladı. Bu yüzyıl beklentileri olarak da inisiyatif alabilme, girişimcilik, yaratıcılık ve tutku, hırs, heyecanı saydı.
  • Araştırma yetkinliklerinin gelişmesi için bireylerin birçok farklı konuda araştırma yapmaları gerekli. Takım çalışması yetkinliklerini geliştirebilmek için bireylerin defalarca farklı takımlar içinde yer almaları gerekli. İletişim yetkinliklerinin gelişmesi için bireylerin birçok rapor yazmaları ve sunum yapmaları gerekli. Özetle yetkinlik geliştirmek için defalarca uygulama yapmak ve bunun için de zaman gerekli.
  • Co-op, Kuzey Amerika’da birçok üniversitede yaygın bir sistem. Öğrenci ikinci sınıftan itibaren bir dönem üniversiteye gider, bir dönem çalışır. Böylece lisans eğitimi 5.5 yılda biter, fakat mezun olan öğrencinin genellikler üç farklı kurumda toplam 1.5 yıl çalışma deneyimi olur.
  • Dünya standartlarında, yaratıcı, inisiyatif alabilen, tutkulu, özgüvenli, girişimci ve 21. yüzyıl yetkinlikleri (liderlik, eleştirel düşünme, iletişim, işbirliği, uyum, verimlilik, hesap verebilirlik, inovasyon, bilgiye erişim, bilgiyi analiz ve sentez, küresel vatandaşlık ve girişimcilik) ile donanmış bireyler yetiştirme hedefiyle üniversitelerin tümüyle yeniden yapılandırılması gereklidir.
  • Üniversitenin tüm programlarında planlama, zaman yönetimi, ekip çalışması, iletişim, teknoloji okuryazarlığı, bilgiye ulaşım gibi beceri ve yetkinliklerin geliştirilmesi önemlidir. Girişimcilik için önemli olan bu yetkinlikler aslında çağımızda her türlü kariyerde başarılı olmak için gerekli olan temel yetkinliklerdir. Yani girişimci yetiştirmeyi hedeflemeyen ve sadece profesyonel yetiştirmeye çalışan üniversitelerin bile bu yetkinlikleri geliştirmesi gereklidir.
  • Her mezunun bir girişimci gibi düşünmesi ve davranması; yani fırsatları görebilen, yaratıcılığı keskinleşmiş, inisiyatif alabilen, risk değerlendirmesi yapabilen kişiler olması beklenir.
  • Eğitimde yapay zeka uygulamaları:
    • ProProfs Quiz Maker
    • Duolingo
    • Brainly
    • MATHiaU
    • Thinkster Math
    • Oddizz
    • Presentation Translator
    • Content Technologies
    • Netex Learning
    • Mastery Learning
    • Intelligent Tutoring Systems (ITS)
    • Carnegie Learning
  • Carnegie Mellon mezunlarına öğrenme mühendisi veya öğrenme deneyimi tasarlayıcısı deniliyor.
  • Eğitimde yapay zeka uygulamaları için beş temel gelişme alanı öneriyorlar:
    • Her öğrenci için mentor
    • 21. yüzyıl yetkinliklerinin öğrenilmesi
    • Öğrenme için etkileşim verisi
    • Küresel sınıflara evrensel ulaşım
    • Yaşam boyu öğrenme
  • Öğrenci ve öğretmenlerin yapay zeka öğrenmesini hedefleyen kaynaklardan en önemlisi AI Education Project (aiedu.org)
  • Ülkemizde kopyalanması gereken ikinci bir site de Uluslararası Eğitimde Teknoloji Derneğinin sitesi. (iste.org) Bu site öğretmenleri yapay zeka ve STEAM ve çevrimiçi öğrenme gibi eğitimde teknoloji uygulamaları konusunda eğitmeyi hedefliyor.
  • Eğitim nasıl olmalı? Maalesef ülkemizde birçok kişi uzaktan eğitim denildiğinde hocanın videoya kaydettiği dersin yıllarda aynı şekilde öğrencilere servis edildiği bir sistem düşünüyor. Buna eğitim demiyoruz, olsa olsa arşivleme olur. Bazıları ise, uzaktan eğitimi YouTube üzerinden ders vermekten ibaret zannediyor. Bu ise zamanı çoktan geçmiş olan bilenden bilmeyene nakil sisteminin teknoloji kullanımıyla daha büyük kitlelere ulaştırılması çabasıdır. Ancak bilimsel veya mesleki konferanslarda veya TED konferansları gibi popüler etkinliklerde kabul edilebilir bir yöntemdir. Çağdaş uzaktan eğitimde ise, öğrenciyi merkeze alan ve aktif öğrenmeyi destekleyen ögeler kullanılmaktadır. Çevrimiçi eğitimin birçok programda yüz yüze eğitimden daha etkili olma potansiyeli vardır.
  • Ayrıca çevrimiçi öğrenme için yüz yüze öğrenmeden farklı bir ekosistem, bir öğrenci destek sistemi oluşturulması gerek. Öğrencilerin ders dışında iletişim kurabilecekleri sanal toplantılar, dersten önce izlenmesi gereken videolar, dersten sonra okunması gereken kaynaklar, ders sırasında kullanılacak oyunlar vs…
  • Mentimeter, Kahoot, Slido, Wooclap…
  • Çevrimiçi eğitim genel kanının aksine ucuz değil, hatta daha fazla hazırlık gerektiriyor. Hocayı devre dışı bırakmıyor, tam tersine hocayı olması gerektiği şekilde bir deneyim tasarımcısı olarak konumlandırıyor. Yüz yüze eğitimden daha az etkin, verimli değil, hatta iyi tasarlanırsa daha etkin, verimli olabiliyor.
  • Çevrimiçi eğitimde amaç içerik nakli değildir. İçerik nakli dersten önce gönderilen malzemelerle yapılmalı, derste daha çok örnekler, uygulamalar ve soru-cevap üzerinde durulmalı, öğrencilerin geniş katılımı hedeflenmelidir. Bu aktif öğrenme metoduna flipped learning (tersyüz öğrenme) deniliyor.
  • Her dersin hem yüzyüze hem de çevrimiçi verildiği karma-esnek “hybrid-flexible” veya hyflex model olmalıdır.
  • Lynda.com bir akademisyen tarafından açıldı. Yatırım aldıktan sonra Linkedin’e satıldı. Yani MOOC sektöründeki ilk büyük yatırımlar ve ilk büyük satın alma bir öğretim üyesinin kendi ihtiyacını karşılamak için yıllar önce kurduğu şirketle gerçekleşmiş oldu. Bu satın almadan sonra da Microsoft, Linkedin’i 26.2 milyar dolara satın aldı. 2017’de ise Lynda.com, LinkedinLearning adını aldı.
  • Günümüzde 190 ülkeden 50 milyon civarında kayıtlı kullanıcı, birçok farklı dile çevrilmiş olan Khan Academy videolarıyla eğitimi destekliyor.
  • Andrew Ng Coursera’yı, Sebastian Thrun ise Udacity’i kurdular. Bu ilk MOOC’ları diğerleri takip etti. Harvard ve MIT’nin aynı dönemde ortaklaşa kurdukları edX, FUN, FutureLearn, NovoEd, Iversity, J-MOOC ve başkaları ölçeklenebilir çevrimiçi dersler vermeye başladı.
  • 2021 itibariyle Coursera’da 200’ün üzerinde seçilmiş üniversite bir dönemlik dersler veriyor. 2000 çalışanı, 73 milyon kullanıcısı ve 2.5 milyar dolarlık şirket değerlemesiyle Coursera büyük bir EdTech şirketi. Harvard ve MIT tarafından kurulan ve 2021’de 2U şirketine 800 milyon dolara satılan EdX’te ise 150’nin üzerinde üniversite 3000’in üzerinde ders veriyor ve yine bazı dersler bir diploma programı altında birleşiyor. EdX’in ise 33 milyon kullanıcısı var. Udacity profesyonellere mesleki eğitim veren bir platform. 11 milyon kullanıcısı olan bu platformun şirket değeri 1 milyar dolar.
  • Udemy’de ise 57 bin öğretmenin 65 farklı dilde 157 bin dersi var ve bu şirketin değerlemesi ise 3 milyar doların üzerinde.
  • Udemy kurucusu Eren Bali: “Dünyada yetenek eşit dağılmış ama fırsatlar eşit dağılmış durumda değil. Eğer fırsatları eşitleyebilirsek dünyada daha fazla başarılı insan yetiştirebiliriz.”
  • MOOC’lara 3 önemli eleştiri yöneltildi: 1) Çok yüksek sayıda öğrencinin kaydolmasına rağmen kaydolanların ancak %5’i dersi tamamlıyordu. 2) MOOC alan öğrencilerin tekrar MOOC alma oranları düşüktü. 3) Eğitimi demokratikleştirme söylemine rağmen derslere katılanların büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerdendi.
  • Bu siteyi eğitimle ilgili herkesin yakından takip etmesi gerek: immersivelrn.org/chex/
  • Güngör Turan, Türkiye’de 1961-2012 dönemi reel GSYH ve yükseköğretim mezunu sayısına ilişkin bir araştırma yaptı. Yaptığı istatistiki testler Türkiye’de uzun dönemde yükseköğretim ile ekonomik büyüme arasında anlamlı bir ilişki tespit edemedi. Yani araştırmacılar ülkemizde ilk ve ortaöğretimin toplumsal refaha katkısı olduğunu belirtirken, yükseköğretimin katkısı konusunda tereddütteler.
  • Avustralya’daki SP Jain School of Global Management’in yüksek lisans öğrencileri, 12 aylık eğitimin dört ayını Dubai’de, dört ayını Singapur’da, dört ayını ise üniversitenin merkez kampüsünün olduğu Sidney’de alabiliyorlar.
  • Gezerek okumanın zirvesi semester at sea programları olmalı. Dersleri Colorado Üniversitesi tarafından kredilendirilen bu programda öğrenci bir dönemini transatlantikte geçiriyor ve şu ülkeleri ziyaret ediyor: İspanya, Yunanistan, Ürdün, Umman, Hindistan, Malezya, Vietnam, Çin, Japonya ve Güney Kore. semesteratsea.org
  • İsteyen eylülde başlar, isteyen kasımda, isteyen 3.2 yılda bitirir, isteyen 4.8 yılda.
  • Alternatif Okullar:
    • Singularity Üniversitesi (2008)
      • Singularity Üniversitesi, teknoloji ve girişimcilik ekosisteminde iyi tanınan Ray Kurzweil ve Peter Diamandis tarafından 2008’de kar amacı gütmeyen bir kurum olarak kuruldu. Bu kurum yönetici eğitimleri organize ediyor, bir iş hızlandırıcısı içeriyor ve inovasyon danışmanlığı hizmetleri veriyor. İlk döneminde kurumsal destekçileri arasında Google, IDEO, Kauffman Vakfı, X Prize Vakfı ve Genentech gibi kurumların bulunduğu Singularity, etkinliklerine sadece teknolojiyi kullanarak küresel sorunlara çözüm bulmak isteyen teknoloji liderlerine verdiği 10 haftalık bir yönetici eğitimiyle başladı. Google’dan aldığı yıllık 1.5 milyon dolarlık fonun sona ermesiyle 2012 yılında kar amaçlı bir şirkete dönüştü. Halihazırda açtıkları bir haftalık “üstel teknoloji yönetici programı”nın maliyeti 12 bin dolar. 2018 yılında 32 milyon dolar yatırım alan bu kurumun yıllık geliri 120 milyon dolar civarında. Önce vakıflardan destek, sonra az kişiye yüksek ücretli hizmet satışı.
    • University of the People(2009)
    • Minerva University (2012)
      • Öğrenciler geleneksel birinci sınıf yerine dört temel ders alırlar.
      • Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, etkili iletişim kurma ve etkili iletişim.
      • Flipped learning metodu kullanılır. Sınıflar, ders saati dışında tamamlanan ödevlerden öğrenilen konular üzerinde tartışmaya, münazaraya ve işbirliği içinde çalışmaya ayrılmıştır.
      • Aktif öğrenme için sınıf limiti 20 öğrencidir.
      • Üniversitede 5 program vardır. Beşeri bilimler, işletme, bilgisayar bilimleri, doğa bilimleri ve sosyal bilimler.
      • Tüm dersler senkron çevrimiçi. Öğrenciler eğitimlerini yedi farklı şehirde alıyorlar. İlk yıl San Francisco’da, Londra, Berlin, Buenos Aires, Haydarabad, Seul, Taipei.
      • Eğitim ücreti yıllık 18 bin dolar. Amerika’nın önde gelen üniversitelerinin ücretinin üçte biri civarında.
      • MEF Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Özgür Özlük de Minerva’da ders veriyor.
      • Minerva 2012 yılında 25 milyon dolar yatırım alarak kuruldu. 2014’te ilk öğrencilerini aldı. Yıllık 1000 öğrencisi oluyor. Başvuranların ancak %1’ini alıyor. Bu oran Stanford’da %4, Harvard’da %5.
      • Minerva Crunchbase’e göre altı turda 176 milyon dolar yatırım topladı.
      • Minerva’nın ilk sınıfı 2019’da mezun oldu ve sınıfın %94’ü altı ay içinde işe girdi.
    • Ecole 42 (2013)
      • Özel bir kodlama okulu
      • Tüm öğrenciler mezun olmadan iş buluyorlar.
      • 18 yaş üzeri herkese açık, ücretsiz, kitapsız, öğretmensiz, 7/24 açık, öğrenci programı istediği sürede tamamlayabiliyor. Ders ve sınav yerine bir oyundaki gibi seviyeler var.
      • Birbirinden öğrenme sistemi sayesinde takım çalışması, iletişim ve problem çözme becerileri gelişiyor.
      • Kimisi üç yılda bitiriyor, kimisi beş yılda, kimisi de bitirmemeyi seçiyor.
      • Her yıl 1000 civarında öğrenci kabul ediliyor.
      • Kurucu Niel: ” Suç dosyasının olması, matematiğinin kötü olması, aptalca şeyler söylemen bizi ilgilendirmiyor. Sadece iki nesnel kriterimiz var: mantık ve motivasyon.
      • 2021 itibariyle 23 ülkede 36 tane Ecole 42 ile ilişkili kurum bulunuyor.
      • Ecole 42’nin yıllık maliyeti 7 milyon euro civarında. Kurucu Niel bu maliyeti 10 yıllığına üstlenmiş. Ümidi 10 yıl içinde okuldan çıkan mezunlardan birisinin çok zengin olması ve okulun fonlama işini devralması.
    • CODE University (2017)
    • Lambda School (2017)
      • 29 yaşında üniversiteden terk bir girişimci olan Austen Allread tarafından kuruldu.
      • 2020 yılına kadar 48 milyon dolar yatırım aldı.
      • Üç farklı program var: Veri Bilimi, Arka Uç Geliştirme (backend), Full-stack Web Geliştirici.
      • Lambda programları 6-9 aylık.
      • Kariyer koçluğu programı ile öğrencilerin mülakatlara hazırlanmasına, ağlarını oluşturmasına, iş başvurusunda bulunmasına ve maaşlarını müzakere etmelerine yardımcı oluyor.
      • Mezunlar iş bulamazsa okul para kazanamıyor.
      • Lambda School’un ücreti Kaliforniya’da yaşayanlar için 30 bin dolar, diğer eyaletler ve diğer ülkelerden olanlar için 15 bin dolar.
      • Eğer mezun 5 yıl boyunca iş bulamazsa veya yıllık 50 bin dolardan az kazanırsa hiç ödeme yapmıyor.
    • Kodlama Kampları:
      • NYC Data Science Academy
      • Springboard
      • Dataquest
      • RMOTR
      • Metis
  • Herhangi bir üniversite programından mezun olup iş bulamayan bir öğrenci bu kamplar sayesinde üç ayda iş bulabilir bir hale geliyorsa neden 4 yılını üniversitede harcadı?
  • İyi yetişmiş mezunlara her dönemde iş var. Sistemden şikayeti bir yana bırakıp her öğrencinin kendine yatırım yapması gerek. Artık bilgi ve beceri geliştirme işi okulların tekelinde değil. Sorumluluk alma zamanı.
  • Çoktan seçmeli testlerle, yaşamda başarı ve mutluluk için önemli olan birçok özelliği ölçmek mümkün değil; kritik düşünme, yaratıcılık, motivasyon, esneklik, merak, azim, güvenilirlik, dayanıklılık, empati, coşku, disiplin, öz-farkındalık, özgüven, öz yönlendirme, yurttaşlık, liderlik, tutku, cesaret, beceriklilik, dürüstlük, hayret duygusu, estetik duygusu, birlikte başarabilmek.
  • Amacımız çocuklarımızı sınavlara değil yaşama hazırlamak olmalı.
  • Bugünkü haliyle üniversite ne yeterli ne de gerekli.
  • Okul Öncesi Dönem
    • Çocuğa bol bol kitap okunmalıdır.
    • Araştırmalar göstermiştirki çocuğun ilk 4 yaşında evde ne kadar fazla sayıda kelime duyarsa çocuk, kitap, müzik, sohbet tarzında ne kadar fazla sayıda kelime hafızasına eklerse o kadar beyin gelişmekte ve kişi üretken olmaktadır. Araştırmacılar kelimeye maruz kalma ile kelime edinme oranı arasında bir ilişki kurdular.
    • Ne kadar fazla kelime o kadar üretken ve yetişmiş bir çocuk.
  • Ana Okulu
    • Ana okulu her ülkede ana okuludur. Tek amacı sosyalleşme ve beceri geliştirmedir, temel oluşturmaktır. Hepsi bu. Yabancı dil öğretmez, okuma-yazma öğretmez. Çoktan seçmeli sınavlardan oluşan bir eğitim sistemine hazırlamaz. Hazırlamamalı.
  • İlkokul
    • Evinize en yakın okula gönderdin. Unutmayın, eğitim sisteminin iflas ettiğini düşünüyorum. Dolayısıyla, eğitimin sorumluluğunu ailenin ve çocuğun alması gerekiyor. Çocuğun hangi okula gittiği önemli değil.
  • Ortaokul
    • Ortaokul bitmeden edinilmesi gereken beceri bir kodlama dili. En geçerli olan Python ve kodlama mantığı algoritmik düşünce öğretilebilir.
  • Lise
    • Açık liseye kayıt olabilirsiniz. Müze ziyaretleri, konserler, tiyatrolar, piknikler, yaz kampları, yazın birkaç işte çalışma gibi etkinliklere katılım sağlayabilirsiniz.
    • Lise öğrencileri ve üniversiteliler yazın bir kısmını staj yaparak değerlendirmeli.
  • Üniversite
    • Her şeyi üniversiteden beklemeyin.
    • Coursera, Edx’ten dersler alın.
    • Yerleştirildiğiniz alanda mutlu olamayacağınıza karar verirseniz hemen bölüm değiştirin. Üniversiteniz izin vermezse bırakın, üniversiteyi değiştirin. Hayat sizin, kararları siz verin.
    • Ortalama 100 yıl yaşayıp 50 yıl çalışacağınızı düşünün. Üniversitenin bir yıl erken/geç bitmesi önemli değil. Önemli olan sizin bilgi, beceri ve donanım heybenizi istediğiniz şekilde doldurmanız ve mutlu bir yaşama hazırlanmanız.
    • Bunları yaparsanız emin olun hangi üniversitenin hangi bölümünden mezun olduğunuz önemsizleşecek.
    • Kariyeriniz ve mutluluğunuz sizin elinizde. Amacınız fark yaratmak, anlam yaratmak ve başkalarının refahını olumlu yönde etkilemek olursa, sevdiğiniz işi iyi yaparsanız hem ekonomik başarı hem de mutluluk sizin olacak.
    • Bir Afrika atasözü “It takes a village to raise a child” der. (Bir çocuğu yetiştirmek için bütün köyün işidir.)

Bir Cevap Yazın