Twitter, Airbnb, Lyft, Github gibi girişimlere yatırım yapmış olan yatırımcı Marc Andreessen’in dersiyle devam ediyoruz.
Marc Andreessen, girişimlerde birçok risk olduğunu ve bu risklerin Soğan Teorisi ile açıklandığını ifade ediyor.
Peki nedir bu Soğan Teorisi?
Bir Girişim Nasıl Başlatılır? ders serisine devam ediyoruz.
Bu derste Amerika’lı yatırımcı Marc Andreessen ile SV Angel kurucusu Ron Conway’in yatırım toplama sürecini aktardıkları konu ile devam edeceğiz.
Bir girişim nasıl yatırım toplar?
Ne zaman yatırım toplamalı?
Yatırımcıyla nasıl ilişki kurmalı?
Kaç hisse vermeli?
Yatırım toplamalı mı? gibi soruları konuşacağız.
Öncelikle Soğan Teorisi ile başlayalım ve sonrasında yatırım arama sürecini aktaracağım.
Marc Andreessen diyor ki: “Bir girişimin ilk günlerinde çok fazla risk vardır. Her türlü riske açıktır. Girişimler ilk başladığı zaman bir risk listesi ile başlarlar. Kurucu takım riski, ürün riski, teknik risk, ürün yayınlama riski, pazar kabul riski, gelir riski, büyüme riski, müşteri riski gibi riskler. Girişimci her yatırım aldığında ve her ilerleyişte bir veya birkaç riski etkisiz hale getirir. Soğan katmanları gibi tek tek riskleri azaltır. Tohum yatırımı alır kurucu takım, ürün gibi riskleri çözer, seri A yatırım alır birkaç riski çözer ve bu şekilde yatırım aldıkça veya önemli aşamaları kat ettikçe riskleri en az seviyeye düşürür. İşte buna Soğan Teorisi diyoruz. İlerledikçe ve yatırım aldıkça riskleri azaltmak ve katmanları soyup yola devam etmek.”
- Andreessen’in sıraladığı riskler şöyle:
- Kurucu riski — Startup doğru kurucu ekibe sahip mi?
- Pazar riski — Ürün/hizmet için bir pazar var mı? Herkes isteyecek mi? Bunun için ödeme yapacaklar mı? Ne kadar ödeyecekler? Bunu nasıl biliyoruz?
- Rekabet riski — Bunu halihazırda yapan çok fazla başka girişim var mı? Sizin girişimin rakiplerden farkı ne?
- Zamanlama riski — Bu ürün için çok erken mi? Çok geç mi?
- Finansman riski — Bu tura yatırım yaptıktan sonra, şirketin karlı hale gelmesi için kaç ek finansman turu gerekecek?
- Pazarlama riski — Bu girişimi pazarlamanın maliyeti ne olacak?
- Dağıtım riski — Bu girişimin başarılı olmak için belirli dağıtım ortaklarına ihtiyacı var mı? Bunları elde edebilecek mi? Nasıl?
- Teknoloji riski — Ürünü geliştirmek mümkün mü?
- Ürün riski : Ürünün teoride inşa edilebileceğini varsaysak bile, bu ekip onu inşa edebilir mi?
- İşe alım riski — Girişimin planını uygulamak için hangi pozisyonlarda işe alım yapması gerekiyor? Kurucu ekip iyi birini işe alabilecek mi?
- Konum riski — Startup nerede bulunuyor? O konumda doğru yetenekleri işe alabilecek mi?
Soğan Teorisi bize bir girişimin soğandaki katmanlar gibi birçok risk katmanı olduğunu söylüyor. Ve başarılı bir girişim olabilmek için riskleri her aşamada azaltmalı ve benzersiz bir ürün veya girişim haline ulaşmak için ilerlemeli.
Bu derste 2 büyük yatırımcının girişimlere nasıl yatırım yaptıklarını da öğrenmiş olduk. Google, Twitter, Facebook, Airbnb gibi büyük şirketlere 1999 yılından beri nasıl yatırım yaptıklarına ve neye göre girişimi seçtiklerine biraz değinelim.
- Girişimlerin %15’i 100 milyon dolar değerlemeye veya daha üzerine çıkar. Geriye kalan %85 ya batar, ya da çok çok ufak şirketler olarak kalır. Yatırımcılar bu %15’lik başarılı girişimleri bulmak için o diğer %85’e de yatırım yapıyor. Çünkü direkt bu %15’i bulmak kolay değil ve net bir hesaplaması da yoktur.
- Çok iyi bir kurucu, çok iyi bir fikir, çok iyi ürün, çok iyi müşteriler. Bunların hepsine tik atabiliyorsak yatırımı yapıyoruz.
- Yatırımcı karşısına çıkacaksanız tek cümleyle şu soruyu anlatabilmeniz gerek: Ürününüz tam olarak ne yapıyor?
- Yatırım sunumu yapmaya gelen girişimcilerin %25’inin ne yaptıklarını sunum sonuna kadar, hatta sunum bittikten sonra bile anlamıyoruz.
- Tek cümleyle ürününüzü, girişiminizi, çözdüğü problemi ifade etmek için iyi çalışın.
- Ne yapıyorsanız yapın ama o girişim gemisini sürekli hareket ettirin.
- SV Angel olarak (Ron Conway) bize başvuran her 30 girişimden 1’ine yatırım yapıyoruz. Bu bizim oranımız. Ortalama haftada 1 yatırım yapıyoruz. Yılda ortalama 50 girişimi fonluyoruz.
- Biz kısa bir özet niyet mektubu yazmanızı istiyoruz. Aramızda okuyup oyluyoruz, seçilenleri telefonla arıyoruz. Telefon görüşmesi de güzel geçerse sizi sunuma davet ediyoruz.
- Ve sunuma davet edildiyseniz muhtemelen yatırım yapacağız demektir.
- Seri A yatırımında ise, daha önce tohum yatırım alıp almadığına bakıyoruz. Tohumda genelde 1-2 milyon dolar toplamış oluyorlar.
- Bazen de Seri A yatırımını tohum yatırım almamış kişilere de veriyoruz. Orada da girişimci daha önce bir iş başarmış ve yeni bir ürün çıkaracaksa direkt Seri A yatırımı yapıyoruz.
- Yatırım aşamalarını ve ortalama hangi turda ne kadar yatırım toplandığını aşağıdaki görselden inceleyebiliriz.
- Tohum aşamasında %10-15’den daha fazla verirsen sonraki serilerde sana çok çok az bir oran kalır. O yüzden tohum yatırım sürecinde ortalama %5-%15 aralığında hisse vermelisin.
- Seri A turunda bir girişim geldi ve %80 hisseyi zaten başka yatırımcılara vermişlerdi. Kuruculara %20’lik bir oran vardı ve biz de yatırım yapsaydık kendilerine çok az kalacaktı ve bu da bir süre sonra kurucuları demotive edecekti, o yüzden yatırım yapmaktan vazgeçtik. Kurucular çok fazla hisseyi vermemeleri gerekir.
- Airbnb neden başarılı bir şirket ve daha da iyi olacak biliyor musunuz? 3 kurucu da en az bir diğeri kadar başarılı ve iyi. Bu çok az olur. Kurucuların hepsinin iyi olması çok az bulunur bir şey.
- İyi bir girişim kurmak isteyen en az kendisi kadar iyi birini bulması lazım.
- O kadar iyi ol ki seni görmezden gelemesinler. Yatırım arayan girişimciye not.
Peki girişimci yatırımcıyı nasıl seçmeli?
- Şirketinizdeki yatırımcı en az 10-15 yıl yönetim kurulunuzda olacağını düşünerek yatırımcıyı seçmelisiniz. Evlilik gibi uzun süre ilişki kurmak istemediğiniz kişilerden yatırım almayın.
- Bu kişilerle ortak olacaksınız, birlikte çalışacaksınız, onlara güveneceksiniz. Böyle değillerse paralarını almaktan vazgeçin.
- Yatırımcıya ilk buluşmada veya sunumda saygı duyuyor musun? Saygı duyulacak ve fikrine değer verilecek kişiyse devam et, yoksa ayrıl.
- Sunumdan sonra soru işaretleriniz çözüldü ve işinizle ilgili birkaç sene sonrasını daha net görecek hale geldiyseniz o yatırımcıyla ilerleyin. Daha da kafanız karıştıysa ilerlemeyin.
- İşler iyi gidiyorsa kurucuların dedikleri dikkate alınıyor, işler kötü gidince yatırımcıların dedikleri daha çok dikkate alınıyor.
Bildiğiniz gibi Y Combinator ve Sam Altman’ın Stanford Üniversitesinde 2014 yılında düzenlediği “Bir Girişim Nasıl Başlatılır?” kursunu izlemeye ve özetlerini sizlere aktarmaya devam ediyorum. Önceki yazılara buradan ulaşabilirsiniz.
#MarcAndreessen #Yatırımcı #Yatırım #VC #Venture #Airbnb #DoorDash #Startup101 #YCombinator #StanleyTang #SamAltman #Stanford #Girişim #Girişimci #Girişimcilik #Startup #Entrepreneur #Entrepreneurship
